Niedotlenienie mózgu

 

      Człowiek zaczyna się więcej interesować jakimś tematem, gdy zaczyna on siebie dotyczyć. Szuka, czyta i się uczy. Lepiej późno niż wcale. Kiedyś były tylko książki. Nie zawsze dostępne. Teraz skarbnicą jest internet. Nie zawsze piszący prawdę. Z różnych powodów, ale to temat na inny wpis. Jednak czytając różne materiały można dojść do prawdziwych wiadomości. Dzisiaj o niedotlenieniu mózgu i jego skutkach.

           Niedotlenienie mózgu jest efektem dostarczenia niewystarczającej ilości tlenu do mózgu. Jest to bardzo niebezpieczna dolegliwość, która może nie tylko powodować zaburzenie prawidłowego funkcjonowania, ale w wielu przypadkach prowadzi do zgonu chorego. Na co dzień nasz mózg, aby właściwie funkcjonował potrzebuje około 3,3 ml dotlenionej krwi na 100 g tkanki mózgowej. Jest to pierwiastek, bez którego nie jesteśmy w stanie przeżyć dłużej niż 4 minuty. W sytuacji, kiedy organizm dostaje sygnał o zbyt małej ilości tlenu, w pierwszym odruchu próbuje awaryjnie dotleniać mózg poprzez zwiększenie przepływu krwi.  

    Jakie czynniki mogą powodować niedotlenienie mózgu? Do czynników od nas niezależnych, które prowadzą do tego, należą choroby przewlekłe na przykład cukrzyca, choroby serca czy zespół bezdechu sennego. Niedotlenienie mózgu to upośledzenie wydolności układu krążenia. Najczęściej niedotlenienie mózgu, które postępuje nagle jest wynikiem zaburzenia pracy układu krążenia. Zmniejszenie ilości tlenu może być spowodowane zakrzepem, migotaniem przedsionków, oba zaburzenia prowadzą do udaru niedokrwiennego mózgu.

        Objawy, które pojawiają się przy niedotlenieniu mogą pojawić się nagle i są to najczęściej zawroty i bóle głowy połączone z nudnościami i  wymiotami, zaburzenia poznawcze, zaburzenia czucia i równowagi,   asymetria twarzy, opadanie kącika ust, zaburzenia mowy, problemy ze zrozumieniem mowy i znalezieniem odpowiedniego słowa; osłabienie siły mięśniowej; pogorszenie sprawności ruchowej, zaburzenia chodu;

zaburzenia widzenia, ruchów gałek ocznych. Objawy uzależnione są od tego, w którym miejscu mózgu dojdzie do stanu  niedokrwienia.

       Niedotlenienie mózgu jest to dolegliwość, która wymaga szybkiej reakcji, kiedy pojawiają się pierwsze objawy należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza lub do szpitala na oddział ratunkowy. Jeśli choremu nie zostanie udzielona szybka, pierwsza pomoc w następnym etapie niedotlenienia może dojść nie tylko do drgawek, omdlenia, ale również do śmierci mózgu, a tym samym do śmierci człowieka.

      Ze względu na utrzymywanie się objawów niedokrwienie mózgu dzieli się na przemijające / chwilowe/  niedokrwienie mózgu, zespół mózgowych objawów ogniskowych o charakterze naczyniowym, który utrzymuje się do 24 godzin. Najczęściej jednak symptomy ustępują w ciągu kilkunastu minut. Przemijające niedokrwienie mózgu nie pozostawia najczęściej po sobie  zmian morfologicznych. W literaturze medycznej przemijający napad niedokrwienny  nazywa się mikro udarem, małym udarem lub mini udarem. 

              Drugie to przewlekłe niedokrwienie, udar mózgu niedokrwienny. W tym wypadku  choroba powoduje trwałe uszkodzenia, stanowi jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności i w znaczący sposób obniża jakość życia chorego. Udar mózgu stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów w skali światowej. Jego wystąpienie może być poprzedzone przemijającym niedokrwieniem tego narządu.

    Rozpoznaniem i leczeniem niedokrwienia mózgu zajmuje się neurolog. Diagnostyka rozpoczyna się od wywiadu z pacjentem, jeśli jest on cokolwiek powiedzieć. Jeśli nie, to też jest wskazówka. Stosuje się różne testy, określane w skalach. Na przykład skala FAST w której ocenia się najczęstsze objawy niedokrwienia mózgu, czyli  osłabienie i porażenie mięśni mimicznych, osłabienie mięśni kończyny górnej, zaburzenie mowy / mowa bełkotliwa lub pozbawiona logicznego sensu/

     Głównym elementem diagnostyki  są badania obrazowe, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa pozwalają na rozpoznanie zmiany patologicznej odpowiedzialnej za zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Oprócz tego, pozwalają one  wykluczyć krwotok śródczaszkowy. Rezonans magnetyczny pozwala na wykrycie małych zmian, które nie są widoczne w tomografii komputerowej. Ze względu na dużo dokładniejszą ocenę w porównaniu z tomografią komputerową jest rutynowo zalecane w przypadku podejrzenia niedokrwienia mózgu. Wykonuje się też tzw. badanie angiograficzne. Pozwalają one na dokładne przedstawienie przebiegu naczyń wewnątrzczaszkowych wraz ze wskazaniem miejsca zamknięcia światła. Badania USG tętnic tzw. Doppler, pozwalają na ocenę stopnia niedrożności wewnątrz lub zewnątrzczaszkowych naczyń domózgowych. Wykonywane są również badania krwi.

         W momencie, kiedy stan chorego jest stabilny konieczna jest odpowiednio dobrana rehabilitacja. Zaleca się nie tylko ćwiczenia, ale również tlenoterapię hiperbaryczną, której głównym założeniem jest tworzenie nowych neuronów mających przejąć zadania tych uszkodzonych w trakcie niedotlenienia. Leczenie i rehabilitacja powinna przebiegać pod okiem specjalistów, a powrót do zdrowia po nieodtlenieniu jest możliwy, ale zależy nie tylko od prawidłowo prowadzonej rehabilitacji, ale także od osobistych predyspozycji pacjenta, jego możliwości fizycznych. O sukcesie terapii decydują również przyczyny, dla których doszło do niedotlenienia.

            W zdecydowanej większości przypadków przy mini udarze nie wdraża się leczenia farmakologicznego. Standardem jest systematyczne kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi, profilu lipidowego, a także masy ciała. Kluczowa jest zmiana nawyków żywieniowych i codzienna aktywność fizyczna. Lekarze i dietetycy podkreślają, że najważniejsze jest zaprzestanie palenia tytoniu i picia alkoholu, ograniczenie stosowania soli w diecie, a także produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe i cukry proste. I jeszcze coś. 

         Zwiększenie  ryzyka wystąpienia udaru powoduje  stres.  Podwyższa on ciśnienie tętnicze, ale też możliwy jest  udar mózgu z powodu ciśnienia obniżonego przez stres. Dzieje się tak na przykład po nadzwyczaj silnym stresie, w fazie odprężenia. Czyli tylko spokój może nas uratować. Oczywiście zdrowe nawyki żywieniowe, aktywność fizyczna, higiena snu, brak stresu i częste kontrole u lekarza nie mogą w 100% zapobiec pojawieniu się mikro udaru, mogą jednak znacznie obniżyć to ryzyko. Niestety  wyniki najnowszych badań naukowych wykazały, że COVID-19 znacznie zwiększa to ryzyko, bo jest to związane z powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi, które towarzyszą tej chorobie.

          Wiem, że nie zawsze, wiedzieć to znaczy stosować, ale ja to wzięłam sobie do serca.