Kalendarz fenologiczny

         W zależności od położenia Słońca względem Ziemi występują pory roku które mają istotny wpływ na rozwój roślin. Dlatego też starożytne cywilizacje rolnicze posługiwały się kalendarzem słonecznym opartym na cyklu rocznego obiegu Ziemi wokół Słońca. Dawni rolnicy obserwowali też zachowanie się zwierząt oraz rozwój roślin i drzew i na tej podstawie ustalali terminy wysiewu i prac rolnych. Taki kalendarz ludowy nazywamy dzisiaj fenologicznym ( lub kalendarzem przyrody) stosowany jest przez doświadczonych leśników i agronomów. W kalendarzu przyrody występuje osiem pór roku określonych porą rozwoju lub kwitnienia roślin drzew i krzewów wskaźnikowych rodzimego pochodzenia które są najlepiej dostosowane do naszego klimatu. 

       1/  Przedwiośnie:  zaczyna się  od kwitnienia wierzby iwy /bazi wielkanocnej/ zaczyna się  czas wysiewu kopru, marchwi, pasternaku.

      2/ Wczesna wiosna : zaczyna się od rozwoju liści brzozy i jest sygnałem do wysiewu roślin ciepłolubnych ( ogórków) 

        3/ Pełnia wiosny: jej sygnałem jest kwitnienie jarzębiny. Wiosna kończy się kwitnieniem dzikiego bzu czarnego przechodząc we wczesne lato. 

       4/ Lato  rozpoczyna się kwitnieniem lipy,  a kończy wczesną jesienią.  

       5/ Wczesna jesień nastaje wraz z kwitnieniem wrzosu. 

       6/ Oznaką pełnej jesieni jest zżółknienie liści brzozy. 

Po przyjęciu chrześcijaństwa nazwy roślin i drzew zastąpiono imieninami świętych, które niestety mają sztywny kalendarzowy termin i nie uwzględniają zmian pogody w danym roku. Dla przykładu kapustę na rozsadę należało wysiewać w wigilię św. Grzegorza /12 marzec / zaś groch wysiany w Wielki Piątek wydawał największe plony. Zakończenie wykopków odbywało się na św. Jadwigi /15 październik/ , a spóźnialskich upominało przysłowie ,, Na święty Łukasz czego po polu szukasz’’. Nazwy miesięcy pochodzenia słowiańskiego takie jak: kwiecień, lipiec ( początek kwitnienia lipy), wrzesień ( początek kwitnienia wrzosów) listopad, dość jasno wskazują że Słowianie stosowali kalendarz fenologiczny który jest dokładniejszy niż inne i zyskuje ponownie coraz większe uznanie. Jako wskaźniki do kalendarza fenologicznego nadają się wyłącznie rośliny i drzewa rodzime.

/ Na podstawie znalezionego zapisu na facebooku , którego autorem jest Leszek Urbaniak/