Tradycje adwentowe - roraty i lampiony

 

              Jednym z najbardziej charakterystycznych zwyczajów adwentowych są roraty.  Dla katolika są piękną i ważną tradycją w przygotowaniu się do Bożego Narodzenia. Roraty to nabożeństwo, które jest bardzo popularne przede wszystkim w Polsce. Chociaż, czy teraz, zwłaszcza w dobie covidu rzeczywiście tak jest, bo ilu z nas chodzi na roraty? Pamiętam z dzieciństwa, jak chodziłam z mamą, składałam do koszyczka przed ołtarzem serduszka, za każdą obecność jedno. Mam wrażenie, że teraz chodzą dzieci które zostają w jakiś sposób do tego przymuszone, na przykład przedkomunijne. Chociaż nie twierdzę, że nie ma rodzin, gdzie robi się to z własnego przekonania i chęci. Jest to znaczący wkład takich osób w duchowe przygotowania do Świat. Uczą poświecenia się, może poświęcenia czegoś, w imię wyższego celu. W końcu trzeba rano wcześniej wstać, bo roraty  to msza odprawiana przed lub o wschodzie słońca, chociaż w tym zakresie wiele się zmienia, bo od jakiegoś czasu są też roraty po południu, zwłaszcza dla dzieci.  Roraty o świcie są symbolem czuwania na przyjście Jezusa.

Roraty to msza poświęcona Najświętszej Maryi Pannie, która w szczególny sposób oczekiwała narodzin Zbawiciela. Symbolizuje ją Maryjna Świeca tzw. roratka przewiązana białą lub niebieską wstążką, zapalana podczas Mszy  Roratniej. Nazwa roraty wzięła się od pieśni śpiewanej na początku tej mszy ,  „Rorate caeli desuper”, czyli „Spuśćcie rosę niebiosa”. Zaczynają się od poniedziałku po pierwszej niedzieli adwentu. Odprawia się je codziennie oprócz niedziel. Są także w wigilię, o ile ta nie wypada  w niedzielę, ponieważ wigilia nie jest dniem świąt Bożego Narodzenia, ale jest ostatnim dniem adwentu. Charakterystyczną cechą, która odróżnia roraty od zwykłych mszy jest to, że rozpoczynają się one w ciemności rozświetlanej jedynie przez światło świec i lampiony na roraty przynoszone przez dzieci. Jaśniej robi się dopiero przy śpiewie hymnu „Chwała na wysokości Bogu”.

          Lampiony są więc kolejną tradycją adwentową. Nawiązują one do przypowieści Jezusa o roztropnych pannach, które oczekiwały na przyjście Oblubieńca z zapalonymi lampami. Kiedyś służyły też ludziom do oświetlania drogi, kiedy o zmroku zmierzali do kościoła na roraty. Lampion na roraty jest najczęściej czworobokiem, na ściankach którego znajdują się witraże przedstawiające np. symbole chrześcijańskie. Niektórzy jako lampion na roraty wykorzystują też popularne od pewnego czasu latarenki, do których można wstawić świeczkę tealight albo małą lampkę na baterie. One również są często ozdabiane na przykład popularnym decoupagem. Obecnie stanowią często ozdobę domu czy mieszkania. Ozdobą domu czy mieszkania w okresie adwentowym są również adwentowe świeczniki stawiane najczęściej w oknach. Ta popularna dziś dekoracja świąteczna ma bardzo długą tradycję. W średniowieczu siedmioramienny świecznik zapalano na kościelnym ołtarzu i oznaczał on gotowość śmiertelników na sąd ostateczny. Dziś nowoczesne świeczniki adwentowe oznaczają po prostu oczekiwanie na radosny czas Bożego Narodzenia. Do ozdabiania domów czy mieszkań wykorzystuje się najczęściej świeczniki siedmioramienne  ale też  z czteroma lub pięcioma ramionami. Najdłuższą tradycję ma jednak świecznik siedmioramienny, a każde z jego siedmiu  ramion w średniowieczu miało swoją symbolikę . W tradycji kościelnej oznaczały one króla oraz biskupa, senatora, ziemianina, rycerza, mieszczanina i kmiecia, czyli siedem stanów reprezentowanych przez średniowiecznych mieszkańców miast i wsi.  Przedstawiciel każdej z tych grup podczas mszy roratniej na jednym z ramion świecznika zapalał świecę, wypowiadając przy tym słowa „Jestem gotowy na sąd Boży”. Aby tą gotowość osiągnąć, w kościołach w czasie adwentu odbywają się rekolekce i specjalnie organizowane spowiedzi. Jest, a przede wszystki powinien być czas zadumy i refleksji. Czy aby napewno tak jest?