środa, 21 sierpnia 2024

Weekendowego wyjazdu cd.

                 Była już prawie czternasta, a my mieliśmy do domu prawie 400 kilometrów i plan na jeszcze jedno miejsce, Skępe. Najpierw trzeba było gdzieś coś zjeść. Droga prowadziła przez Płock, więc zdecydowaliśmy, że tam się zatrzymamy.


              Dosyć łatwo udało nam się znaleźć miejsce parkingowe i ruszyliśmy w poszukiwaniu miejsca przy stoliku. Uznaliśmy, że prędzej niż w restauracji będzie na rynku pod parasolami. Zwłaszcza, że było dużo wolnych stolików, czyli mało ludzi. Parasole były przedłużeniem restauracji w budynku, gdzie również były wolne miejsca. Luz. I niestety śmierdzące WC. Niestety był to chyba najdłużej oczekiwany obiad w moim życiu. Ryba pieczona w folii, frytki i surówka. Miał być czas oczekiwania do 40 minut, a czekaliśmy 55 minut. Do Skępego dojechaliśmy o 17,30. A co tam jest?
       Skępe to niewielkie miasto  na Pojezierzu Dobrzyńskim. Na jego terenie znajdują się trzy jeziora, Święte, Małe oraz Wielkie. Lokację miejską otrzymało w 1445 roku, zdegradowane w 1869 roku, ponownie uzyskało prawa miejskie w 1997 roku.
          Na przełomie XII–XIII wieku  na przesmyku pomiędzy obecnymi jeziorami Małym i Wielkim istniał obronny gród. W 1434–1444 roku  pojawiła się pierwsza wzmianka o Skępem, gdy nadano  prawo lokacji miasta na gruntach wcześniejszej wsi.  W 1498  roku Mikołaj Kościelecki /biskup chełmski/  wraz z innym Mikołajem Kościeleckim, kasztelanem inowrocławskim, sprowadził do Skępego bernardynów z Koła i rozpoczął budowę kościoła i klasztoru.
        Zabytki i obiekty historyczne w mieście to czworoboczny rynek wytyczony w XV wieku. 
Najstarsze murowane domy znajdują się w Rynku i pochodzą z końca XVIII wieku. 
Nad Jeziorem Wielkim leży średniowieczne grodzisko.
Mnie interesował Bernardyński zespół klasztorny, w którego skład wchodzą: kościół Zwiastowania NMP,  wzniesiony z cegły w latach 1508–1510. W 1749 roku wzniesiono barokową, pięciokondygnacyjną wieżę z hełmem oraz tarczą zegarową. W ołtarzu głównym kościoła znajduje się otoczona szczególnym kultem, koronowana figura Matki Bożej Skępskiej. Klasztor wzniesiony w latach 1506–1510.  Kompleks czworobocznego tzw. dziedzińca odpustowego, z krużgankami, wzniesiony w latach 1725–1732 w stylu barokowym. Kaplica św. Barbary, wzniesiona w 1. połowie XVIII wieku pośrodku dziedzińca odpustowego, jako grobowa rodziny Zielińskich.
          Jest jeszcze Borek skępski – pozostałość dawnej puszczy mazowieckiej. Ów park-las posiada powierzchnię około 10 hektarów. Jest to nie tylko miejsce ciekawe przyrodniczo z około 50 gatunkami drzew, również egzotycznych, takich jak m.in. kasztanowiec biały, leszczyna turecka czy jałowiec chiński i jest ono związane z sanktuarium skępskim od początku jego istnienia. Na Borku znajduje się kaplica wzniesiona  w związku z koronacją figury Matki Boskiej Skępskiej w 1755 roku. 
         My zatrzymaliśmy się tylko przy klasztorze.
Fundacja klasztoru i kościoła oo. Bernardynów w Skępem była związana z objawieniami Matki Bożej w 1495 roku. Były to prywatne objawienia Matki Bożej, przy drodze prowadzącej ze Skępego do Lipna. Najstarsze źródła historyczne podają relacje pasterzy z okolicy Skępego o widzeniu kilkakrotnym niezwykłego światła nad przydrożnym dużym kamieniem. Niektórzy z nich twierdzili, że dostąpili widzenia Matki Bożej w otoczeniu chórów anielskich. Pewien ubogi człowiek oświadczył po latach, że widział Najświętszą Maryję Pannę, która powiedziała mu, że miejsce to jest miłe Bogu i Jej. Od tej pory szczególnym kultem i czcią otoczono kamień, na którym miały być widoczne Jej stopy. W latach 1495-1496 w Ziemi Dobrzyńskiej panowała zaraza. Wieść o objawieniu szybko się rozeszła i do tego miejsca przywożono ludzi chorych z nadzieją uzdrowienia. Sława licznych uzdrowień rozchodziła się szeroko.  Przy kamieniu postawiono drewniany krzyż. W podziękowaniu za otrzymane łaski uzdrowieni zawieszali na krzyżu dziękczynne wota. Wśród przybywających pielgrzymów w 1495 roku znalazł się niejaki Jan z Pobiedziska k. Gniezna, który publicznie oświadczył, że miał widzenie Matki Bożej i otrzymał polecenie, aby właściciele Skępego wybudowali kaplicę na miejscu objawień. Byli nimi Mikołaj Kościelecki, kasztelan kruszwicki i jego żona Katarzyna z Szamotuł. Przekonani o prawdziwości tego objawienia wybudowali za miastem, drewnianą kaplicę pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Kaplica ta była nawiedzana przez okoliczną ludność, szczególnie po 1496 roku, w którym córka wspomnianego Mikołaja Katarzyna umieściła w niej z wdzięczności za uzdrowienie chorych nóg, gotycką figurkę Matki Bożej. Cudowna Figura Matki Bożej Skępskiej, wykonana z drewna, o wysokości 96 cm., z datą na cokole 1496, przedstawia młodocianą dziewczynkę, lekko pochyloną w prawą stronę, ze złożonymi na piersiach rękami do modlitwy. Figura zasłynęła łaskami i skupiła na sobie kult Maryjny, który trwa do dnia dzisiejszego pod nazwą czci lub nabożeństwa do Matki Boskiej Skępskiej  Pani Mazowsza i Kujaw.
        Stryj fundatora kaplicy, również Mikołaj Kościelecki, późniejszy biskup chełmski postanowił sprowadzić z Koła oo. Bernardynów dla opieki duszpasterskiej nad gromadzącymi się pielgrzymami. Osiedleni w  1498 roku  zakonnicy, na początku zamieszkali w zabudowaniach dworskich. W 1510 roku zakończono budowę murowanego kościoła i klasztoru. W kolejnych okresach kompleks powiększano  kaplicę o św. Anny przylegającej do nawy kościoła od strony północnej. W latach 1726-1732 zostały wybudowane krużganki ze stacjami Drogi Krzyżowej. Obecny ołtarz główny został wykonany w 1792 roku, a wcześniejszy ołtarz przekazano kościołowi parafialnemu w Lipnie. Polichromia jest dziełem brata zakonnego Walentego Żebrowskiego. Wykonał ją przed rokiem 1755, z racji koronacji Cudownej Figury Matki Bożej Skępskiej.
               Była akurat msza i figurka była odsłonięta. Po mszy przy dźwiękach melodii została zasłonięta obrazem zwiastowania Maryi.















               A w krużgankach liczne epitafia pewnie zasłużonych dla sanktuarium.










1 komentarz:

  1. Nigdy nie słyszałam o tym mieście. Dzięki za relację i informacje! Pozdrawiam Cię serdecznie i zapraszam do mnie flowersblossominthewintertime.blogspot.com

    OdpowiedzUsuń